Μότσαρτ, το Αιώνιο Παιδί

Μότσαρτ το Αιώνιο Παιδί

Μότσαρτ: η θεραπευτική δύναμη της μουσικής του

Ακούγεται συχνά ότι η μουσική του Μότσαρτ έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Γιατροί συστήνουν σε εγκύους να ακούν Μότσαρτ γιατί ηρεμεί το έμβρυο και βοηθά στην αρμονική ανάπτυξή του. Επίσης υπάρχει και μια ολόκληρη θεραπευτική μέθοδος του Άλφρεντ Τοματίς που βασίζεται πάνω σε συνθέσεις του Μότσαρτ για τη βελτίωση σε θέματα όπως το αυτί και τη φωνή, τις μαθησιακές δυσκολίες, την κατάθλιψη, για την Τρίτη ηλικία και πολλά άλλα. Μα τι είναι αυτό που κάνει το Μότσαρτ να έχει θεραπευτική δύναμη?

Γιατί Μότσαρτ?

Ο ίδιος ο Τοματίς αναφέρει στο κείμενο του βιβλίου «Γιατί Μότσαρτ?» ότι είναι κατα κύριο λόγο ο ρυθμός και οι αρμονικές αλληλουχίες που επηρεάζουν το βιορυθμό μας και ενεργοποιούν τον εγκεφαλό μας. Πηγαίνοντας ένα βήμα πιο πέρα εξηγεί ότι μέσα από την μουσική του ο εμπνευσμένος αυτός συνθέτης μεταφέρει εδώ στη γη ένα ουράνιο μήνυμα...

Αυτό το αντιλαμβάνομαι ακούγοντας τη μουσική του. Ο Μότσαρτ είχε μεγαλοφυία και χάρισμα, να «ακούει» αβίαστα αυτή τη μουσική σε πολλά επιπεδα: ένα από αυτά είναι και το επίπεδο του «Συλλογικού Ασυνειδήτου», το οποίο η ιδιοφυία του Μότσαρτ αποτυπώνει μέσα από τις συνθέσεις του. Ίσως γιαυτό πολλές φορές οι δάσκαλοί μας μας υποδεικνύουν να ερμηνεύουμε το Μότσαρτ όσο πιο «καθαρά» γίνεται, χωρίς γλαφυρότητες και συναισθηματισμούς. Σε άλλους συνθέτες ακούμε μέσα στη γλώσσα τους την άποψή τους για αυτό που «διηγούνται» ή το συναίσθημά τους. Είναι, ας πούμε, «υποκειμενικοί». Ο Μότσαρτ αισθάνομαι ότι δεν έχει «άποψη». Είναι δίαυλος. Ό,τι «άκουσε», το έγραψε. Γι αυτό η μουσική του έχει αυτήν την «ιδιότητα» να μας συντονίζει συναισθηματικά, βιολογικά, πνευματικά.

Η θεραπεία Τοματίς

Έχοντας κάνει τη θεραπεία του Τοματίς στο κέντρο Τοματίς στην Αθήνα, υπό την επίβλεψη της κας Ευαγγελοπούλου, μπορώ να πω ότι η μουσική του Μότσαρτ μου έφερε στην επιφάνεια συνειδητά συμπεριφορές και συναισθήματά μου, για να τα αλλάξω με στόχο την αυτοβελτίωσή μου σε όλα τα επίπεδα. Τώρα πλέον όταν ακούω Μότσαρτ μου έρχονται πολύ εύκολα ιδέες, εμπνεύσεις ή θέματα σε προσωπικό επίπεδο, τα οποία τα επεξεργάζομαι και στη συνέχεια τα υλοποιώ. Αυτό είναι φυσικά πολύ προσωπικό, και έχει να κάνει με τον κάθε «θεραπευόμενο» ξεχωριστά, του πώς θα το πετύχει.

Μότσαρτ επί σκηνής

Θα ήθελα να αναφέρω και ένα παράδειγμα ως δέκτης της μουσικής αυτής αλλά και ως πομπός. Στη Χριστουγεννιάτικη συναυλία μας, το πρώτο μέρος ήταν αφιερωμένο στο Μότσαρτ, και όχι τυχαία. Ήθελα η μουσική του να πλημμυρίσει την αίθουσα και να προετοιμάσει την ατμόσφαιρα που θα υποδεχόταν το παραμύθι του δεύτερου μέρους. Αρχικά ακούστηκε μια σονάτα για βιολί με τον γνωστό βιολονίστα και αγαπημένο φίλο Γιάννη Γεωργιάδη, και στη συνέχεια μέρος σονάτας για πιάνο από τον πολυτάλαντο Σταύρο Δρίτσα.

Ύστερα και οι τρεις μαζί παρουσιάσαμε το έργο Exsultate, Jubilate.

Στη μέση του έργου αυτού από το δεύτερο στο τρίτο μέρος, η ίδια η μεταβατική μουσική φράση, όπως την έχει γράψει ο Μότσαρτ, άρχισε να μας απελευθερώνει, κοινό και ερμηνευτές, και να μας οδηγεί σε πιο βαθιά συναισθήματα, ώστε κατόπιν με ενα δοξαστικό «Αλληλούια» να νιώσουμε εσωτερική λύτρωση.

Επίλογος: παιδική αγνότητα & ενσυναίσθηση

Την ίδια συναυλία επαναλάβαμε με κοινό τα παιδιά δημοτικού. Η εμπειρία ήταν εντελώς διαφορετική! Τα παιδιά συνδέθηκαν αμέσως με το αγνό αυτό στοιχείο της μουσικής του Μότσαρτ: υπήρχε ροή στο χώρο και η μουσική μας πλημμύριζε σαν κάτι μαγικό. Το παιδί ξέρει να απολαμβάνει με ενσυναίσθηση τη ζωή, τη φύση, καθώς ακόμα δεν έχει επιβαρυνθεί από τα «μη και τα πρέπει της ζωής». Έτσι, λέει αυτό που θέλει και το πώς να το αποκτήσει! Πέφτει στο κύμα της θάλασσας και απολαμβάνει τον ήλιο. Και ο τρόπος αυτός που βιώνει το παιδί -ασυναίσθητα - είναι υπαρξιακός, όχι λογικά καθοδηγούμενος.

Εμείς όμως οι μεγαλύτεροι, «σκεφτόμαστε» δυστυχώς πολύ. Και έχουμε ξεχάσει το παιχνίδι. Αυτές οι θεραπείες μέσω της μουσικής ίσως τελικά μας συνδέουν πολλές φορές με το εσωτερικό μας παιδί. Όχι το ανώριμο παιδί που δεν έχει καταφέρει ακόμα να ενηλικιωθεί, αλλά το σοφό παιδί που γνωρίζει υπαρξιακά πόσο απλά όμορφη μπορεί να είναι η ζωή.

Και αυτό είναι το στοίχημα του ενήλικα: να διαφυλάττει το «παιδί» μέσα του με όλη τη γνώση και την εμπειρία της πραγματικής ζωής.

Μείνετε συντονισμένοι στο μπλογκ μου...σύντομα ένα δεύτερο άρθρο- απολογισμό αλλά και καλωσόρισμα στα νέα μέλη του The Katia Paschou Project